BİLGİ

23 Nisan'da Ne Olmuştu? İşte o günün hikayesi

Erzurum’dan mebus seçilmiş olmasına rağmen Mustafa Kemal İstanbul’a gelmemişti. 17 Mart 1920 tarihinde Temsil Heyeti adına bir bildiri yayınlayarak yönetime el koyduğunu ve meclisin Ankara’da toplanacağını duyurdu. Böylelikle vatanın bütünlüğünü ve milletin özgürlüğünü halka dayandırarak kurtarmanın yolunu açmış oldu.

Alınan seçim kararı sonrası İtilaf kuvvetleri güçlü oldukları bölgelerde seçim yapılmasını engelleyecek faaliyetlerde bulunuyorlardı. Buna karşılık ülkenin her köşesine ulaşmak amacıyla seçmen tabanı genişletildi.

Nihayet Türkiye’nin yeni yasama organı, işgal altındaki İstanbul’dan kaçıp gelen mebusların da katılımıyla Büyük Millet Meclisi23 Nisan 1920 tarihinde açıldı. Bu, Türk milletinin iradesinin bir sembolü olarak ifade edebileceğimiz bir meclis, 23 Nisan 1920 tarihi ise Türk milletinin egemenliğini ilan ettiği tarihtir.

Mustafa Kemal’in başkanlığında yapılan toplantılarda meclise bu isim verildi. Meclis içinde bir icra heyeti oluşturulacak ve meclis başkanı bu heyetin de başkanı olacaktı. Mustafa Kemal’in imzası ile yayımlanan genelge ile 23 Nisan 1920 tarihinde ülkenin her köşesinde törenler düzenlenmesi istendi.

23 Nisan 1920 tarihinde halkın da katılımıyla Hacı Bayram Veli Camii’nde Mustafa Kemal ve milletvekilleri kıldıkları cuma namazı sonrasında meclise geldiler. İlk toplantı 115 üyenin katılımıyla, en yaşlı üye olan Sinop milletvekili Şerif Bey’in başkanlığında açıldı. Mustafa Kemal söz alarak hangi şartlar altında bu toplantının gerçekleştiğini aktardı.

Tam 4 yıl sonra 23 Nisan 1924 tarihinde ise Mustafa Kemal“23 Nisan” gününü bayram olarak kutlanmasına karar vermiş, sadece 5 yıl sonra 23 Nisan 1929 tarihinde ise çocuklara armağan etmiştir. 1979 yılında ise uluslararası bir boyut kazanmıştır. Böylece Dünya’da çocuklara bayram armağan eden ilk ve tek devlet Türkiye Cumhuriyeti Devleti olmuştur.

Bu metnin hazırlanmasında konuyla ilgili Diyanet İslam Ansiklopedisi, ATAM tarafından hazırlanan Türkiye Cumhuriyeti II kitabı, İlber Ortaylı’nın Gazi Mustafa Kemal Atatürk isimli eseri ve TBMM resmi internet sitesinde yer alan bilgilerden yararlanılmıştır.