Balıkesir, Anadolu yarımadasının kuzeybatısında ve önemli bir kısmı Marmara’da olmak üzere geriye kalan kısmı da Ege Bölgesi’nde yer alan tarihi zenginlikleri, doğal güzellikleri, temiz kıyılarıyla dikkat çeken bir Kuvayi Milliye şehridir.
Güneyinde Manisa ve İzmir, batısında Ege Denizi ve Çanakkale, doğusunda Kütahya ve Bursa, kuzeyinde ise Marmara Denizi ile çevrilmiştir. Bu konumuyla Türkiye’nin Marmara ve Ege Denizi’ne açılan yeşil penceresidir. Balıkesir, Ege ve Marmara Denizlerine kıyıları olduğu için, tarihi en eski yerleşim bölgelerini kapsayan Arkaik Çağı’nın MÖ 3000 yılına dek uzanır. Bu bölgenin Antik Çağdaki adı MYSİA’dır. İlin, adını nereden aldığı hakkında değişik rivayetler vardır. Bir rivayette Paleo Kastro (Eski Hisar), bir başka söylentiye göre Bal-ı Kesr (Balı Çok), bir başka rivayette ise Pers Devlet adamı Balı-Kisra’nın adından, yâda Balak-Hisar veya Balık-Hisar’dan geldiği söylenir. 1071 Malazgirt Zaferi’nden sonra Anadolu`ya girmeye başlayan Türkler kısa zamanda Selçuklu Devleti idaresinde uçlara yığılmışlar, buralarda yeni yöreler fethedip, Beylikler kurmuşlardır.
İşte bu Beyliklerden biri de Danişment Gazi soyundan gelen Kalemşah Oğlu Karesi Bey’in kurduğu Karesi Beyliği’dir. Balıkesir Milli Mücadele’de Redd-i İlhak Cemiyeti’ni kuran ve düşmana karşı koyan ilk iller arasındadır. Balıkesir’de turizm alanında büyük gelişmeler olmuştur. Başlıca turizm merkezleri Altınoluk, Ayvalık, Edremit, Akçay, Burhaniye, Ören ve Erdek’tir. Pek çok uygarlığa ev sahipliği yapmış olan Balıkesir, zengin tarihi kalıntılarıyla insanlığın en eski dönemlerine ışık tutar. Buna örnek olarak Yıldırım Camii (Eski Camii), Zağnos Paşa Camii ve il merkezinde Saat Kulesi gösterilebilir.
Kent çevresinde doğal güzellikler içinde kurulmuş tarihi kalıntılarıyla pek çok kasaba bulunur. Edremit Körfezi ve oksijen yoğunluğu bakımından dünyada ikinci sırada gelen Altınoluk (Oksijen Cenneti) bu güzel yörelerden bazılarıdır. Zeytinlikler içinde yer alan Ayvalık ilçesi ise güzel kumsalları, karşısındaki küçük adalar ve tarihi kalıntılarıyla ünlü Sarımsaklı Yarımadası ve Cunda (Alibey) Adası otantik özellikleriyle gerçekten görülmeye değerdir.
Kültür ve Turizm Cenneti Balıkesir
Balıkesir, küçük kasabaları ve pek çok doğa görüntüleriyle öteden beri ziyaretçileri büyüleyen bir kenttir. Ege ve Marmara kıyıları boyunca kilometrelerce uzanan kumsallar, göz kamaştırıcı mavilik- teki deniz, bölgeyi zarifçe kaplayan yeşil örtü muhteşem bir çevrede mükemmel bir zaman geçirmek isteyen herkesi buraya çeker.
Pek çok uygarlığa ev sahipliği yapmış olan bu kent, zengin dönemlerden kalan yapılara örnek olarak, gösterişli Yıldırım Cami, Zağnos Paşa Camii ve kent merkezinde ilginç bir saat kulesi gösterilebilir. Kent çevresinde doğal güzelliklerin içinde kurulmuş tarihi kalıntılarıyla pek çok kasaba bulunur.
Edremit Körfezi, Ege kıyısında olup, pek çok değişik kumsal ve berrak denize bakan birçok tatil yeri arasından seçim yapma olanağı sağlar. Edremit ve oksijen yoğunluğu bakımından Dünya’da ilk sıralarda yer alan Altınoluk (oksijen cenneti) bu güzel yöredeki kasabalardan bazılarıdır.
Yeşil örtüsü ve geniş çam ormanlarıyla tatil alanlarının bulunduğu kumsalların buluştuğu yerde kurulmuş olan Ören’in bir yakasında Roma ve Bizans kalıntılarını görürken diğer yakasında en taze ve leziz deniz ürünlerini bulabilirsiniz.
Bu bölgedeki zeytinlikleri izlerseniz “zeytin rivyerası” da denilen Ayvalık’a ulaşırsınız. Güzel kumsalları, karşısına yerleşmiş 25 küçük sevimli adasıyla bu kasaba ayrıca görülmeye değer bir ayrı merkezdir. Kasabadaki Taksiyarkis Kilisesi ve Alibey adasındaki Aya-Nikola Kilisesi mimarisi ve kabartmaları ile sanat ve tarih sevenlerin ilgisini çekmektedir. Yakınlarda bulunan Şeytan Sofrası ise gün batımında dünyanın en güzel görünümlerinden birini sunar. Ayrıca benzersiz kumsallarıyla ünlü Sarımsaklı Yarımadası ve özellikle küçük Cunda (Alibey) adası görülmeye değerdir.
Bandırma’dan 30 km uzaklıkta Gönen, şifalı kaplıcalarıyla bir dinlenme merkezidir. Yöredeki sağlık ve tedavi tesisleri en eski çağlardan beri çeşitli hastalıklarla buraya gelen hastaların hizmetindedir. Termal suyu 534 metre derinlikten, 82 C derece sıcaklığında çekilmektedir. Ayrıca Pamukçu, Şamlı ılıca, Bataklar, Kepekler Termal suları da çeşitli rahatsızlıkları gidermede kullanılmaktadır.
Kazdağı’nın eteklerinde kurulmuş olan Akçay, şifalı kaynak sularıyla bir başka kaplıca merkezidir. Sağlık hizmetlerinin turizminin yanında, efsanevi ününe uygun olarak da pek çok doğal güzellik ile doludur. Mitolojiye göre, dünyanın ilk güzellik yarışması burada, İda dağında yapılmış, üç güzel tanrıça arasında Afrodit kraliçe seçilmiştir. Milli park olarak ilan edilen İda Dağı (Kazdağı ) Homeros’un İlyada Destanı’nda burası “çok pınarlı dağ” olarak geçmektedir. İlin Marmara Denizi sahili açıklarında Marmara Adası ile Avşa adası bulunur. Şarabı ve balıyla ünlü bu adaların benzersiz kıyıları vardır. Marmara Adası’ndaki tarihi kalıntılar, adanın güzelliğine güzellik katar. Adını, adanın ünlü mermerlerinden alan Mermer Plajı da görülmeye değerdir.
Yağcıbedir Halıları Balıkesir’in simgesi olmuş bir el sanatı ürünüdür. Sındırgı ilçesinde Yağcı Bedir Yörükleri’nin dokuduğu, Konargöçer kültürüne uygun olarak küçük boyutlardaki bu halıların en büyük özelliği kök boyadan olmasıdır. Lacivert ve kırmızı renklerin hâkim olduğu Yağcı Bedir halıları kullanıldıkça parlaklaşmaktadır.
Türk güreşinin büyük ismi Kurtdereli Mehmet Pehlivan küçük yaşlarda Bulgaristan’dan göç ederek Kurtdere Köyü’ne ailesiyle yerleşmiş, burada yağlı güreşe başlamış ve adı giderek yurt dışına yayılmıştır. Kurtdere köyünde her yıl Temmuz ayında ünlü güreşçimize atfen “Kurtdere Mehmet Pehlivan Yağlı Güreşleri” düzenlenmektedir.
Özellikle ilginç bir başka yer de Bandırma yakınlarındaki “Kuş Cenneti Milli Parkı”dır. Kuş Cenneti, 64 hektar alanda 239 türden 3–4 milyon kuşu barındıran ve kuş sevenler için dinlendirici ve çekici bir yerdir. Yapılan arkeoloji kazılarında elde edilen Bulgulara göre Kuş Cenneti’nin varlığı MÖ 500’lü yıllara dayanmaktadır.
Destansı Bir Kahramanlık Hikâyesi: Koca Seyit
Ulusal Kurtuluş Savaşımızın kahramanlarından olan Koca Seyit adıyla anılan Seyit Onbaşı Balıkesir İli Havran İlçesi doğumludur.
1.Dünya Savaşı’nda Çanakkale-Mecidiye Bataryasında görev almıştır.
18 Mart 1915’de İngiliz gemilerinin Çanakkale’yi geçmek için pek çok topu susturdukları anda 275 kg.lık top mermisini sırtında kaldırarak topa yerleştirmiş ve açılan ateş sonucu Ocean adlı İngiliz zırhlısı batırılmıştır.
Kaybedilmek üzere olunan savaş kazanılmıştır. Koca Seyit ulusal savaşımızda bir halk kahramanı olmuştur.
Ekonominin Hızla Büyüyen Yıldızlarından Balıkesir
BALIKESİR'DE EKONOMİ
Sanayi Balıkesir’de sanayi tesisleri merkez ilçede toplanmamış olup, ilçelere sektörel ve homojen olarak dağıtılmıştır. Örneğin tarım makineleri, çimento, sentetik çuval, trafo, mermer, jeneratör, un yem Merkez ilçede; zeytinyağı ve sabun Ayvalık-Edremit’te, beyaz et ve gübre Bandırma’da; deri, süt ve süt ürünleri Manyas, Gönen, Susurluk ve Merkez İlçede; orman ürünleri Dursunbey’de; madencilik Bigadiç-Sındırgı’da yoğunlaşmıştır. Balkanların en büyük gübre fabrika kompleksi ilde faaliyet göstermektedir.
Balıkesir’de çok büyük ölçüde tarım ürünleri (sebze, meyve) beyaz-kırmızı et, süt mamulleri, zeytin ve zeytinyağı, süt ve süt mamulleri ve diğer sebze ve meyveler, başta AB mevzuatı olmak üzere çeşitli nedenlerle yeterli düzeyde ihraç edilememektedir.
Balıkesir’de un, yem, salça, zeytin, zeytinyağı, konserve, nebati yağ ve şeker üretimi önemlidir. Zeytin ve zeytinyağı, kırmızı et, tavukçuluk, yumurta üretimi yanında süt ve süt mamulleri üreten işletmeler de büyük ölçüde gelişmiştir.
BALIKESİR'DE SANAYİ
Balıkesir, Bandırma ve Gönen Organize Sanayi Bölgeleri yerli ve yabancı yatırımcıları beklemektedir. Balıkesir’in coğrafi konumu yatırımcılar için uygun kuruluş yeri avantajı sağlamaktadır. İstanbul, Bursa ve İzmir gibi tüketim ve üretim merkezlerine; Bandırma ve İzmir limanlarına yakınlığı, elverişli iklimi, huzurlu ortamı sayılabilir
Balıkesir Organize Sanayi Bölgesi; merkez ilçede 450 hektar alanda 189 parsel üzerine kurulmuştur. Üretimde 53 firma, inşaat safhasında 22 firma vardır. Sanayiciye tahsis edilecek 19 adet parselde 189,1 m2 arsa bulunmaktadır. Şu an için satış ücreti 10 $ /m2’dir. Bölgenin yol-su-kanalizasyon- haberleşme ve doğalgaz imkânları tamamlanmıştır.
Balıkesir II. Organize Sanayi Bölgesi; Balıkesir merkez Gökköy hudutları içerisinde Balıkesir-Savaştepe karayolu 10. km’sinde Balıkesir merkez Organize Sanayi Bölgesi bitişiğinde 135 ha. alan üzerinde kurulmuştur.
Balıkesir'de Ticaret
Sekiz ticaret, 1 sanayi odası, 5 ticaret borsası bulunan Balıkesir de üretilen ürünlerin çoğu yurt içinde tüketilmekte, bir kısmı da Bandırma Limanından ihraç edilmektedir. Gümrüklerin de aralarında kimyasal maddeler, elektrikli araçlar, sentetik, çuval, gıda, madencilik. Mermer gibi ürünlerin de bulunduğu ihracatta 50,ithalatta 32 ayrı ürün çeşidi yer almaktadır. İlin dış ticaret merkezi olan Bandırma Limanı, tüm Balıkesir’in ihracat ve ithalatının % 90’ı gerçekleştirmektedir. Üretiminde günümüz itibarı ile tarımsal ürünler ön plana çıkmaktadır.
Hayvansal ürünler üretimde ülke birincisi olan Balıkesir ülkemizi besleyen illerin başında gelir. Orman varlığının da etkisi ile Orman ürünleri sanayi giderek ön plana çıkmaktadır. Tarımsal varlığın büyüklüğü doğrultusunda tarıma dayalı gıda ürünleri sanayi ve tarım aletleri sanayi Balıkesir de büyük gelişim sağlamıştır.
Madenler açısından zengin doğal kaynaklara sahip olan Balıkesir; Bor, Mermer ve Kömür başta olmak üzere birçok maden sanayine ev sahipliği yapmaktadır. Mermer varlığı ile paralel olarak bu sanayi ile birlikte eskitilmiş mermer sanayimiz de büyük gelişim sağlamış ve giderek artan bir ihracat potansiyeline kavuşmuştur.
İlimizin Marmara denizi kıyılarında tavukçuluk sektörü ön plana çıkmış ve bu alanda büyük bir üretim hacmine ulaşılmıştır. Ege denizi kıyısında ise turizm varlığının yanında 11 milyon zeytin ağacı ile ülkemizin en kaliteli zeytinyağı üretilmektedir.
Yatırımlar açısından büyük bir cazibe merkezi olan Balıkesir cazibesini giderek arttırmaktadır. Sosyal barışın üst düzeyde yaşandığı il olan Balıkesir, ülkemizin huzurlu illeri arasındadır. İnterlandına baktığımızda ülkemiz nüfusunun büyük bölümünü oluşturan bölgenin ortasında bulunmaktadır. Bu sebepten dolayı birçok pazara Balıkesir’den ulaşım çok kolaydır. Hammadde kaynakları zengini olan il birçok sanayinin hammaddesine zahmetsizce ulaşması anlamına gelmektedir. İş gücü varlığı gelişecek istihdamı karşılayabilecek seviyededir.
Balıkesir’in geleceği: BOR
Balıkesir’i, tarım, hayvancılık ve turizm ili olarak bilinmesine rağmen Antik Dönemden günümüze kadar madencilik faaliyetlerinin yoğun olarak yapıldığı bir yöredir.
Ülkemizin önemli metalojenik yörelerinden biri olan Kuzeybatı Anadolu Bölgesi’nde yer alan Ba lıkesir İli, metalik cevherleşmeler, enerji hammaddeleri ve özellikle endüstriyel hammadde kaynakları yönünden ülkemizin madencilik sektöründe ve dış ticaretinde önemli yer tutan yataklara sahiptir.
Türkiye günümüzde dünyanın en büyük bor tuzu rezervlerine sahiptir.
Dünya bor tuzu rezervleri 3.405.000.000 tondur ve bunun 2.737.000.000 tonu ülkemizde bulunmaktadır.
Ülkemizdeki mevcut bor rezervi, tüm dünya için tek başına 400 yıl süre ile yeterli olabilecek durumdadır. Ham cevher üretiminde Türkiye dünya üretiminin yarısından fazlasını gerçekleştirmektedir. Balıkesir ili bor mineralleri bakımından oldukça zengindir.
Susurluk-Sultançayır Yatağı
Türkiye’nin bilinen en eski borat yatağıdır. İşletilen cevher mineralleri pandermit ve havlittir.
Buradan çıkarılan pandermitler Bandırma (Panderma) limanından yurtdışına taşındığından, pandermit minerali dünya literatüründeki ismini bu limandan almıştır.
Bigadiç Bor Tuzu Yatakları
Türkiye’de bulunan Dünya’daki bor rezervlerinin %60’ına tekabül eden bor madenlerinin bir kısmı Bigadiç ilçesindedir.
Ekonomik olarak işletilen cevher mineralleri kolemanit ve üleksittir.
Görünür rezervi 1.029.722.000 ton olup, bu da dünya bor tuzu rezervlerinin yaklaşık 1/3 üne karşılık gelmektedir.B2O3 tenörü % 35 dir. B2O3 itibarıyla görünür rezervi 360.403.000 tondu
Balıkesir’de Mermer Yatakları
Dünya mermer rezervlerinin %37’sine sahip olduğu tahmin edilen Türkiye son on yılda yapılan teknolojik yatırımlarda dünya mermer sektöründe önemli bir yere gelmiştir.
Bu rezervlerin sadece %20’lik bir bölümü çalışmaktadır. Saraylar ise Türkiye mermer rezervinin % 15’ine sahiptir. Bu rezervin ancak % 10’u işletmeye açılmış durumdadır.
Saraylar Beldesinde üretilen mermerler iç piyasa ve dış ülkelere ihraç edilmekte ve Marmara Mermeri olarak değerini artırmaktadır. Beldede üretilen mermerin belde ekonomisine katkısı iç piyasa ile birlikte ihracatla da sağlanmaktadır. Beldemizde üretilen blok mermer, başta İstanbul, Bursa, Çanakkale ve Trakya kesimi olmak üzere birçok imalat merkezinden işlenmiş olarak da ihraç edilmektedir.
Bu ihracattan Marmara mermeri doğrudan ve dolaylı olarak ihracat potansiyeli olup, Türk ekonomisine büyük katkıda bulunmuştur. Saraylar Beldesinde birçok mermer ocağı faaliyet göstermektedir.
Marmara Mermeri Selçuklu ve Osmanlı mimarisinde yoğun olarak kullanılmıştır. İstanbul’da pek çok sarayda, hamamda, camide, şadırvan ve çeşmelerde hep Marmara Mermerini görmekteyiz. Cumhuriyet döneminin en önemli yapılarından olan Meclis binasının yapımında da yine Marmara Mermeri kullanılmıştır.
Günümüzde Marmara Mermeri heykeltıraşlıkta, mezar ve şadırvan yapımında, binalarda iç ve dış kaplama, basamak, denizlik olarak, açık havadan etkilenmediği için açık sahaların döşenmesinde ve ihraç edildiği ülkelerde birçok sanat yapılarında kullanılmaktadır.
Ayrıca ülkemizde bulunan birçok tarihi yapının resterasyonunda da Marmara mermeri kullanılmaktadır.
Balıkesir’in lokomotif Gücü: Rüzgâr Enerjisi
Dünyada gittikçe önem kazanmaya başlayan yenilenebilir enerji alanında en çevreci enerji olarak rüzgâr enerjisi gösterilmektedir. Türkiye’nin rüzgâr enerjisi potansiyeli Avrupa ülkelerine oranla oldukça yüksektir. Rüzgâr enerjisi alanında, ülkemizdeki en verimli rüzgârlar Balıkesir-Çanakkale havzasında bulunmaktadır.
Güney Marmara rüzgâr enerjisi konusunda Türkiye’nin lider bölgesi konumunda ve önemli bir potansiyeli barındırmaktadır. Bölge, ülkemizdeki rüzgâr enerji santrallerinin kurulu güç bakımından da yüzde 30’una sahiptir.
Türkiye’nin rüzgâr enerjisinde kurulu 2 bin 260 megavat (MW) gücün yüzde 26’sının bulunduğu Balıkesir’de rüzgârdan 595 megavat elektrik üretiliyor. Gelecek 10 yıl içinde, Balıkesir’e, rüzgâr enerjisi konusunda 10 milyar dolarlık yatırım yapılması öngörülüyor.
Havasıyla, Suyuyla, Toprağıyla; Bolluğu ve Verimliliğiyle Türkiye’yi Doyuran İl Balıkesir
Tarım
Balıkesir’in başlıca geçim kaynağı tarım ve hayvancılıktır. Tarımsal faaliyetler topraktan gıda sanayine kadar çok geniş sınırları kapsamaktadır. Tarım’ın ekonomik faaliyetlerdeki oranı %49’dur.
Çalışan nüfusun %56,7’si tarımla uğraşmaktadır. Balıkesir’in sahile yakın kesimi zeytincilik, bağcılık ve balıkçılıkla uğraşmakta, iç kısımlarda ise her türlü toprak mahsulü, ormancılık ve hayvancılık alanlarında faaliyet görülmektedir.
Tarımsal faaliyetlerde Manyas, Gönen, Balıkesir, Edremit, Havran, Burhaniye ovaları önemli yer tutar. Balıkesir’in coğrafi avantajlarından kaynaklanan ürün çeşitliliği İl’in ekonomisinde büyük yer tutmaktadır. İl’de başta zeytin, buğday, arpa, mısır, tütün, pamuk, ayçiçeği, şekerpancarı, yem bitkileri, kavun, karpuz, narenciye, sarımsak, şeftali, domates olmak üzere diğer sebze ve meyvelerin birçoğu yetiştirilmektedir.
Bunun yanında son zamanlarda tavukçuluk ve yumurta olmak üzere süt ve süt ürünleri de kent ekonomisine önemli katkılar sağlamaktadır. 2002’de Türkiye’de üretilen baklanın %4,3’ü, sarımsağın %13.5’i, karnabaharın %9.8’i, pirincin %12.2’si, domatesin %5.5’i, karpuzun %3.9’u, kavunun %6.9’u, aspirin %89’u ve buğdayın %2.2’si Balıkesir ili topraklarında yetiştirilmiştir.
Türkiye’nin 12 tonluk kuşkonmaz üretiminin tamamı Balıkesir ilinden gerçekleştirilmekte olup, baklagiller üretiminde de birinci sıradaki ildir.
Ayrıca ilin 71 dekarlık alanında seracılık yapılmakta, buralarda domates, salatalık ve taze fasulye üretilmektedir.
Hayvancılık
Hayvancılıkta ise küçükbaş ve büyükbaş hayvancılık, tavukçuluk, balıkçılık, arıcılık başlıca uğraş alanlarıdır.
Balya, Bandırma, Bigadiç, İvrindi, Manyas Kuş Gölü, Savaştepe, Sındırgı Çaygören baraj gölü, Susurluk Barajı Göl ve göletlerinde tarla balıkçılığı ile balıklandırma çalışması yapılmaktadır. 210.020 hektarlık meralar ve çayırlar ile yüksek kesimlerde küçük ve büyük baş hayvancılık yapılmaktadır. 2007 yılında il, kırmızı et üretiminde birinci olmuştur.
İl, ülkedeki tavuk işletmelerinin % 9’u barındırarak ülkede 3. konumdadır. Buna bağlı olarak et, süt, süt ürünleri, yumurta üretebilmek, işleyebilmek için kesimhane, mandıra ve kümesler gibi işkolları oluşmuştur.
Marmara Denizi gerek dip balıkları gerekse göçmen balıklar yönünden zengin bir denizdir.
Başta hamsi, bakalorya, sardalya, istavrit, palamut ve kolyoz gibi göçmen balıkların yanı sıra dip ürünlerinden karides bu denizimizdeki ticari tür zenginliğini arttırmaktadır.
Ege Denizi kıta sahanlığının dar olması ve kademeli teraslarla derinleşmesi nedeniyle Marmara Denizi kadar tür adedi açısından zengin değildir. Burada özellikle lüfer, palamut, orkinos, sardalya, kolyoz, mercan, fangri, çipura ve levrek ticari değeri yüksek balıklardır.
İlde 133,25 ton/yıl kapasiteli 10 adet alabalık işletmesi, 30 ton/yıl kapasiteli 1 adet çipura ve levrek yetiştiriciliği işletmesi, 3.500 ton/yıl kapasiteli 2 adet midye yetiştiricilik tesisi mevcuttur.
Ayrıca 1 adet 2.000 ton/yıl kapasiteli çipura-levrek yetiştiricilik projesi, 1 adet kurbağa ve 1 adet sünger yetiştiriciliği projesi onay aşamasındadır.
Zengin Çeşitliliğiyle Balıkesir
Balıkesir, coğrafi şartları ve çeşitli etnik grupları coğrafyasında barındırdığından zengin bir mutfak kültürüne sahiptir. Her etnik grubun kendine has bir mutfak kültürü olduğu gibi amanla etkileşimleri de olmuştur. Nüfusun % 49’unun tarımla uğraştığı Balıkesir’de, yöre mutfağı da doğal olarak sebze ve ot yemekleri bakımından öne çıkmaktadır.
Askalubrus, Mürdük Aşı, Sarmaşık, Börülce, Acı Filiz Kavurması gibi birçok ünlü yemek yöre mutfağına aittir. Körfez Bölgesi’nde zeytin üretiminin gelişmiş olması yemeklerde zeytinyağının kullanımı artırmıştır. İç bölgelerde ise zeytinyağının yanında çiçek yağı ve tereyağı kullanımı da görülmektedir.
Yöredeki gelişmiş hayvancılık, hayvansal ürünlerin de sofraya katılmasına katkıda bulunmuştur.
Hayvansal gıdalarda Bigadiç, Manyas, Gönen ve Susurluk İlçeleri tanınmıştır.
BALIKESİR'İN ÜNLÜ YEMEKLERİ
Höşmerim bir kadın, askerden dönen eşine yoksulluk nedeniyle evde bulunan kendi ürettikleri peynir, irmik ve şekerden ilk kez yaptığı bir tatlıyı ikram eder ve eşinin tepkisini bekler. Efsaneye göre bu tatlıyı eşine sunan genç kadın çekingen ve korkmuş bir şekilde “Hoş mu erim?” diye sorar ve bu soru tatlının adı olur.
Keşkek genellikle düğün ve bayramlarda yapılan keşkek, temel olarak buğday ve etten oluşan geleneksel bir yemektir.
Geleneksel olarak düğün aşçılarının hep birlikte imece usulü ile yapılır. Yorucu bir iş olan keşkek dövme işlemi sonucu etler ve buğday eriyerek özdeşleşir. Ne kadar uzun süre ve kuvvetle dövülürse o kadar iyi olduğu söylenir.
Tirit, tiritlik ekmek küçük küçük doğranır ve tepsiye dizilir. Üzerine tavuk suyu dökülür. Tavuk etleri ve haşlanmış tavuk konulur. Tereyağı kızdırılıp üzerine dökülür. Karabiber konulur. Tavuk haşlanırken içine domates konarak haşlanır. Tavuk suyunun biraz renk alması sağlanır. Tirit’in yufkadan yapılanı da vardır. Yemek karabiber ve maydanoz ile süslenerek servis yapılır.
Ayvalık Tostu, tadını büyükçe kesilen özel ekmeğinden alan bir yiyecek. Tadını özel unundan almaktadır. Buzdolabında muhafaza edilmelidir. Genellikle sosis, sucuk, kaşar, turşu, mayonez, ketçap malzemeli karışık olanı tercih edilir, malzemesinin bol olması belirgin özelliklerindendir.
Düğün Çorbası, et suyuna şehriyeler atılarak pişirilir. İki yumurta sarısı ve un, yarım su bardağı su ile kıvamlı hale gelecek şekilde çırpılarak kaynayan şehriyeli et suyuna yedirilir. Haşlanmış nohut ve dövülmüş sarımsak ilave edilerek çorba pişmeye bırakılır.
Sarımsaklı Bulgur Pilavı; bulgur, tavuğun haşlandığı suda haşlanır. Suyu çekildikçe su ilave edilir. Bulgur merhem gibi oluncaya kadar pişirilir. Bulgur tepsiye dökülür. Üzerine didilmiş tavuklar dökülür. Sarımsak dökülür ve karıştırılır. Üzerine çiğ zeytinyağı gezdirilir.
Peynirli Patlıcan, patlıcanlar alacalı olarak soyulur ve 5-10 dakika tuzlu suda bekletilir ve enli olarak kesilir. Enli kesilen patlıcanlardan iki halka arasına rendelenen peynir konulur. Patlıcanlar kızgın yağda kızartılır. Tabağa alınan patlıcanların üzerine sarımsaklı domates sosu dökülür.
Mafiş Tatlısı “Mafiş”, tadına doyum olmayan çok lezzetli bir tatlıdır. Özel sofralara ise farklı şekillerde oluşturulan daire biçiminde, büyükçe parçalar halinde hazırlanır.
Saçaklı Mantı denmesinin sebebi, fırına alınan erişte hamurlarının kızarırken eğilip bükülmesiyle aldığı görünüm sebebiyledir. Tavuklu Mantı Balıkesir mutfağının vazgeçilmez lezzetlerindendir.
Zerde Tatlısı su ile pirinç kaynatılır. Kaynadıktan sonra şekeri ve gülsuyu ilave edilerek pişirilir. İkram edileceği zaman Kızamık şekeri (veya kımızı loğusa şekeri) ve tarçın ile süslenir.
Börülce Ekşilemesi börülce, Balıkesir’de yetiştirilen ve yemek çeşitleri yapılan bir sebzedir. Sallama ya da sıyırma da denilen bir haşlama salatasıdır.
Balıkesir Kaymaklısı Balıkesir mutfağının tartışmasız en önemli lezzetlerinden biri olan Balıkesir Kaymaklısı kaymak ağırlıklı bir tatlıdır.
Balıkesir
Balıkesir, Marmara ve Ege Denizi’ne kıyı veren Türkiye’nin en çok adasını bünyesinde barındıran tarihi, kültürel ve doğal güzellikleriyle gerçek bir turizm cennetidir.
Temiz deniz suyunun kumlu plajlara kavuştuğu, parlak yeşil renkli zeytinliklerle sarılmış koyları, irili ufaklı adaları, dünyada oksijenin en çok bulunduğu Homeros’un destanındaki İda Dağı, insanlara binlerce yıldır şifa dağıtan termal kaynakları ile Balıkesir, ülkede turizmin ilk başladığı yerlerdendir.
Balıkesir, Milli Mücadele döneminde Kuvay-i Milliye ruhunun en derinden yaşatıldığı, Batı Anadolu’da ilk kurşunun atıldığı ve devlet örgütlenmesine benzer kurumsallaşmaya gidilmesiyle Yunanlılar’ın Ege'de ilerlemesini durdurmayı başardığı yerdir.
Balıkesir’i Balıkesir yapan değerlerin başında gelir kolonya. Şehrin birçok noktasında farklı markalar altında onlarca kolonya mağazası görmek mümkün.
Balıkesir İli coğrafi şartları ve çeşitli etnik grupları coğrafyasında barındırması nedeniyle zengin bir mutfak kültürüne sahiptir.
Ülkemizin her neresinde Balıkesir’in adı geçse, akıllara hemen “höşmerim” geliverir.
Aslına bakılırsa, sadece Anadolu’da değil, Türk kültürünün yaşandığı başka coğrafyalarda da var olan bir “peynir tatlısı”dır.
Bandırma
Nüfus ve gelişmişlik bakımından Türkiye'nin önde gelen ilçelerinden Bandırma, Türkiye’nin en büyük limanlarından birine sahiptir.
Bulunduğu konum itibariyle gelişmiş bir liman kenti olan Bandırma, Balıkesir’in en gelişmiş ilçesi konumundadır.
İlçe ekonomisi 10.000 kişi istihdam etmektedir. Bu istihdam hacminin %50’si sanayi, %20’si tarım, %30’u hizmetler sektöründe çalışmaktadır.
Sanayi sektöründe çalışan nüfusun %30’u tarıma dayalı sanayide, %10’u kimya sanayisinde, %5’i madencilik, %5’i makine sanayisinde çalışmaktadır.
Bandırma’nın güneyinde, 1959 yılında Kuş cenneti Millî Parkı adıyla ulusal park ilan edilen “Kuş Cenneti” adıyla da bilinen Manyas Gölü bulunmaktadır.
Bünyesinde 266 kuş,118 bitki, 23 balık ve sürüngen türleri barındırmasıyla hem ulusal hem de uluslararası önemli bir değere sahiptiR.
Edremit
Edremit, Balıkesir ilinin ikinci en büyük ilçesi olup zeytincilik ve Kaz Dağları ile tanınır.
İç turizmin ilk önemli merkezlerinden olan Altınoluk, Akçay beldelerinin yanında Güre ve Zeytinli beldeleri berrak suları, plajları, kaplıcaları, doğal ve tarihi güzellikleriyle ilçenin önemli tatil merkezlerindendir.
Özellikle Güre, sıcak su kaynaklarıyla ve termal turizmi ile dikkat çekmektedir.
Zengin florası ve faunasıyla sadece Edremit’in değil Türkiye ve dünyanın sayılı güzelliklerinden olan Kaz Dağları kültür mirası olarak dikkat çekmektedir.
Ayvalık
Ayvalık, Balıkesir’in Ege Bölgesi’nde kalan bir ilçesi olup Midilli Adası’nın tam karşısında kurulmuştur.
Çam ormanları ve Zeytin bakımından zengin olan ilçe, Ege Denizi kıyısında olup Ayvalık Adaları adı verilen takımadalara sahiptir.
Ayvalık’ın kuzeydoğusunda Gömeç, güneyinde İzmir İli’ne bağlı Dikili ve Bergama ilçeleri, batısında ise Ege Denizi bulunur.
Zengin tarihi dokusunun yanında, büyüleyici tabiatıyla Türkiye’nin en güzel plajlarına sahip olan Ayvalık her yıl binlerce yerli ve yabancı turiste ev sahipliği yaparken, şehir yaşamından uzaklaşıp yeşille mavinin kucaklaştığı, eşsiz güzellikteki koyları ve 24 adası ile tam bir turizm cenneti konumundadır.
Sarımsaklı Plajı, Cunda Adası, Şeytan Sofrası gezilip görülmeye değer turizm merkezlerinin başında gelmektedir. S
ualtı zenginlikleri yönünden de oldukça iyi durumunda olan Ayvalık, 60’a yakın dalış bölgesiyle, sualtı fotoğrafçılarının ve dalgıçların vazgeçilmezleri arasında yer almaktadır.
Turizmin yanında zeytin ve zeytinyağı üretimi de Ayvalık ekonomisine önemli katkılar sağlamaktadır.
Bugün özellikle zeytin ağacıyla örtülü topraklarıyla Ayvalık, 2.5 milyon zeytin ağacıyla Ege’nin zeytin başkenti durumundadır.
Burhaniye
İlçe Merkezi, denizden 4 km. içeride olup, denizden 10 m. yüksekliktedir. Akdeniz ve Ege iklimlerinin karakteristik özelliğini gösterir.
Ekonomisi tarıma dayalıdır. Turizm de en önemli gelir kaynaklarındandır.
Körfez Havaalanı da ilçeye ulaşımda çok önemli bir olanak sağlamaktadır.
Ege denizine 17 km uzunluğunda kıyı bandı bulunan Burhaniye, ince ve temiz kumlu doğal plajları ile dikkat çekerken, Ören, Öğretmenevleri, Denetko ve Orjan ve Pelitköy plajları donanımlı ve büyük plajlarıdır.
Ören ve Öğretmenler plajının, doğallığı bozulmamıştır ve suları temizdir.
Dünyada “denize girilebilirlik ölçütü” olan Mavi Bayrak ile ödüllendirilmektedir.
İlçenin merkezine 4 km uzaklıkta, 17 km’lik plajın 1,5 km’sini oluşturan Ören plajı, altın kumlu sahilleriyle ünlü olup, ulusal ve uluslararası plaj voleybolu için idealdir.
İlçenin sahillerinden Asya’nın en batısı olan Baba Burnu, Kaz Dağı, Ayvalık Adaları ve Midilli görünürken plajlar, gün batımıyla turistlerin ilgi odağı olmaktadır.
Erdek
Erdek, Marmara Denizi’ne doğru uzanan Kapıdağ Yarımadası’nda Erdek Körfezi’nde yeralır. Tarihi M.Ö. 7.yy başında Miletoslular’a kadar dayanan Erdek, uzun yıllardır iç turizm merkezlerinden biridir. Çakılsız ve altın renkli uzun kumsallarıyla Türkiye’nin en güzel tabii plajlarına sahiptir. Köyleri, zengin bitki örtüsü ve ıssız koylarıyla yerli turizmin başladığı ilk merkez olma özelliği taşımaktadır. İlçenin en önemli tarımsal faaliyeti zeytinciliktir. Bunun yanı sıra kırmızı soğan üretimi ve balıkçılık da bol miktarda yapılmaktadır
Dursunbey
Balıkesir’in doğusunda, Kütahya sınırında bulunmaktadır. Denizden yüksekliği 672 metredir. Bölge dağlık, ormanları ve kerestesi ile meşhur bir orman ilçesidir. En büyük geçim kaynağı ormanlar ve hayvancılıktır.
Dursunbey çamı Dünyaca ünlü ve kalitelidir. Dursunbey genelinde 126,000 hektar orman alanı mevcuttur.
Türkiye’de iki adet orman işletmesi bulunan nadir ilçelerdendir. İlçede en önemli geçim kaynağı orman ve orman ürünlerine dayalı sanayi kollarından sağlanmaktadır ki en önemli ticari faaliyette keresteciliktir. Dursunbey ve civarındaki ormanlardan kesilen tomrukların yanı sıra ilçeye BDT ülkelerinden bol miktarda ithal orman emvali gelmekte ve işlenmektedir. Bu sektör aynı zamanda nakliye sektörünün de gelişmesini sağlamıştır.
İlçenin Söğütözü Bölgesi’nde zengin kömür yatakları ile Güğü Köyü civarında kıymetli taş işlemeciliğinde takı olarak kullanılan Ametist Taşı yatakları bulunmakta ve ilçe ekonomisine katkı sağlamaktadır. İlçe traverten mermer rezervi açısından da zengindir
Bigadiç
Tarihi kaynaklara göre beş bin yıllık bir geçmişe sahip İlçe; Frigyalılar, Lidyalılar, Persler, Romalılar, Selçuklular, Karesi Beyleri ve Osmanlı devrini yaşamış ve birçok değişikliklere uğramıştır.
Bilhassa Karesi Beyliği ve Osmanlılar zamanında imar görmüş olup önemli tarihi eserler meydana getirmiştir.
Bigadiç, Marmara ile Ege Bölgesi geçiş iklimi şartlarının etkisi altındadır. Marmara Bölgesi, Güneydoğu Marmara alt bölgesi içinde Balıkesir İli’ne bağlıdır. Şehir eski Balıkesir-İzmir yolu üzerinde Balıkesir’e 38 km. mesafeye kurulmuştur.
Denizden yüksekliği 180 m. yüzölçümü 1007 km2’dir. Bigadiç İlçesi orman yönünden zengindir. Toplam arazisinin % 47’si ormanlık sahadır. İlçede orman ürünlerine dayalı mobilya, kereste ve doğrama sektörü gelişmiştir. Türkiye’nin ve dünyanın en önemli Bor mineralleri madenlerine sahiptir. İçeriğinde Selenyum ve Kükürt bulunan kaplıcalarıyla da öne çıkan ilçe, Kaplıcalarıyla da ünlüdür.
Sındırgı
Sındırgı,1433 km² yüzölçümüne sahip olup denizden yüksekliği 250 m´dir. Balıkesir’in güneydoğusunda yer almaktadır. Eski Balıkesir-İzmir yolu üzerinde, Balıkesir’e 63 km uzaklıktadır. İlçede turizm potansiyeli açısından son yıllarda gözle görülür bir canlılık görülmektedir.
Kaplıca turizmine yönelik olarak ilçe merkezine 17 km uzaklıkta Hisaralan köyü yakınlarında önemli bir sıcak su kaynağı mevcut olup, 96 derece su sıcaklığı ile burada bulunan tesislerle turizme hizmet vermektedir. Yüzeye kendiliğinden çıkan bu jeotermal enerji kaynağı havzasında yapılan etütlerde 500 lt/sn sıcak sudan daha fazla kapasite tespit edilmiştir.
Sındırgı’nın bir başka önemli kültürel değeri ise Yağcıbedir Halılarıdır. Yağcıbedir Halıları Yörük aşiretinin örf, adetleri ve geçmişlerini yansıtan bir sanat eseridir.
İlçe ve merkezi köylerde yaygın olarak çok ince yün ipliklerden dokunur. Atkısı ve çözgüsünde yün ipliği kullanılır. Desimetre karesinde 1400-1600 düğüm bulunur. 1cm’sinde 30-35 ilmek bulunur. İlmek düğümleri Türk Düğümü (Gördes) çok sağlam atıldığından halıların ömrü çok uzundur.
Susurluk
Balıkesir’in kuzeydoğusunda yer alan Susurluk; İstanbul, Bursa, İzmir ve Balıkesir yolu üzerinde yolcuların dinlenmek için uğrak mekanı haline gelmiştir.
Bursa-İzmir karayolu üzerinde pek çok dinlenme tesisi bulunmasından dolayı dinlenme tesisleri ve beraberindeki fabrika satış mağazaları ilçe ekonomisine ve istihdama çok büyük katkılar sağlamaktadır.
Mihaliç peynirli tost ve ayran vazgeçilmezler arasında yer almaktadır.
O malum kazayla akıllara gelse de Susurluk, Ayranı ile meşhurdur.
Gönen
Pirinciyle dünyaya adını duyurmuş olan Gönen, ilçe ekonomisinde önemli bir güce sahiptir. İlçe ekonomisi her ne kadar tarım ve hayvancılığa dayansa da son zamanlarda sanayileşme sürecine girmiş bir ilçedir.
Gönen turizm alanında sağlık turizmi, eko turizm ve kongre turizmi konularında çok ciddi potansiyeli bulun- maktadır.
ünyaca ünlü kaplıcaları ve termal merkezleriyle geçmişten günümüze şifa dağıtmaya devam etmektedir.
İlçe ayrıca bir kültür haline gelen “İğne Oyası” ile de adını duyurmuştur. İlçeye kurulan ‘’Oya Pazarı’’na alışveriş için gelenler İlçe turizmine hareketlilik getirmektedir.
