BALIKESİR Halk Sağlığı Müdürü Uzman Doktor Hülya Ertür, mantar zehirlenmelerinin özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında yağışların bol olduğu mevsimlerde görüldüğünü belirterek, mantar hakkında halk arasında doğru bilinen yanlışlara dikkat çekti.
Ertür, halk arasında ilmi değeri olmayan yaygın yanlış inanışların bazılarını şöyle sıraladı: "Zehirli mantar gümüş kaşıkla pişirilirse kaşık kararır. Salyangozlar zehirli mantarları yemezler. Yoğurtla yenen mantar zehirlemez. Kurutulmuş mantarın yenmesiyle zehirlenme olmaz."
BU BELİRTİLERE DİKKAT!
Uzman Doktor Ertür, doğal alanlarda yetişen ve yapısında zehirli madde bulunan şapkalı mantarların taze, kurutulmuş, konserve olarak çiğ veya pişirilerek yenmesi sonucunda gelişen ve ölümle de sonuçlanabilen ciddi zehirlenmelerin yaşandığını bildirdi.
Zehirlenme belirtilerinin mantarda bulunan zehrin niteliğine göre değiştiğine dikkat çeken Ertür, "Belirtiler, bazı mantar türlerinin yenmesini takiben 2 saat sonra, bazı mantar türlerinin yenmesini müteakiben de 6 saat sonra ortaya çıkabilir. Mantarın yenmesini takiben 2 saat gibi kısa bir sürede zehirlenme belirtilerine sebep olan mantarların yenmesi durumunda, sersemlik, uykuya meyil, tansiyon düşüklüğü, bulanık görme, yüz ve boyunda kızarma, nabızda artış, ağızda metal tadı, bulantı ve kusma ile terleme görülebilir" dedi.
Mantarda bulunan zehirli maddenin özelliğine göre, yendikten 6 saat sonra gelişebilen zehirlenme belirtilerinin ise bulantı, kusma, ishal, ateş, nabız artışı, karın ağrısı daha sonra karaciğer ve böbrek bozuklukları ile bu organların bozukluklarına bağlı belirtiler şeklinde olduğunu söyledi. Ertür, zehirlenmelerin sonucunda koma ve ölümün de söz konusu olabileceğini kaydetti.
BU NUMARA HAYATINIZI KURTARABİLİR
Mantar zehirlenmesinin ardından teşhisin nasıl yapılacağı hakkında bilgi veren Uzm.Dr.Hülya Ertür, "Hastanın mantar yeme hikayesi ile zehirlenme bulguları birlikte değerlendirilerek, mantar zehirlenmesi olup olmadığına karar verilmeye çalışılır. Yenen mantarın uzman kişilerce incelenmesi de zehirlenmenin teşhisinde yardımcı olmaktadır. Ancak, bu konuda yapılacak en doğru hareket mantar yiyen bir kişide yukarıda verilen belirtilerin görülmesi halinde en yakın sağlık kuruluşuna başvurulmasıdır. Zehirlenmeler konusunda 114 numaralı Ulusal Zehir Danışma Merkezi'nden bilgi alınabilir. Mantar zehirlenmelerinin tedavisi genel olarak meydana gelen zehirlenme bulgularına yöneliktir. Ancak, mantar zehirlenmelerinin tedavisine yardımcı olması bakımından, Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nden (UZEM - Ulusal Zehir Danışma Merkezi) temin edilecek bir antidot (panzehir) bulunmaktadır" diye konuştu.
MANTAR ZEHİRLENMELERİNDEN NASIL KORUNULUR?
Zehirlenmelerin önemli bir kısmının çok basit önlemlerle engellenebileceğini söyleyen Ertür, doğal alanlarda yetişen mantarların kesinlikle yenmemesi, bunun yerine kültür mantarının tercih edilmesini tavsiye etti.
Kültür mantarlarının bünyelerinde zehirli maddeleri bulundurmadığından bir zehirlenme görülmesinin mümkün olmadığına dikkat çeken Ertür, şöyle devam etti: "Ancak, bu mantarların yetiştiği ortam itibarıyla, bazı mikroorganizmalar mantarların üzerinde bulunabilir. Bu mikroorganizmayla bulaşık mantarların çiğ olarak yenmesi sonucunda çok hafif mide ve bağırsak şikâyetlerinin gelişebileceği de unutulmamalıdır. Bunlara ilaveten, mantar alırken ambalajlı olanlar tercih edilmeli; ayrıca, ambalajda tüketiciyi bilgilendirmeye yönelik bazı bilgilerin yer aldığı etiketlerin olup olmadığına da dikkat edilmelidir."
MANTARLA İLGİLİ YANLIŞ İNANIŞLAR
Mantarlarla alakalı olarak halk arasında, ilmi değeri olmayan yaygın yanlış inanışlar olduğunu vurgulayan Balıkesir Halk Sağlığı Müdürü Uzm. Dr. Hülya Ertür, bunları şöyle sıraladı: "Yoğurtla yenen mantar zehirlemez. Pişirilen mantarda zehir yok olur. Kurutulmuş mantarın yenmesiyle zehirlenme olmaz. Çayırlarda yetişen mantarlar zehirli değildir. Mantar koparıldığında rengi değişmezse mantar zehirsizdir, mantarın iç kısmı mavileşirse bu mantar zehirlidir. Ağaçlardaki mantarlar zehirsizdir. Zehirli mantar gümüş kaşıkla pişirilirse kaşık kararır. Salyangozlar zehirli mantarları yemezler."