Ekonomist kadar olamaz elbette ama yaşarken envayi çeşit ekonomik tabiri öğreniyor vatandaş.
İstese de istemese de…
Çünkü öylesine bir karmaşa ve çözümsüzlük hali var ki; öylesine söylem değişiklikleri, öylesine atıp tutmalar, öylesine politika değişiklikleri…
Ve hem siyaset hem de ekonomi yönetimi öylesine uzak ki sokağa, vatandaşa…
Kendileri çalıyor, kendileri söylüyor, fiili gerçekliğe de hiçbiri uymuyor.
Yıllardır enflasyonu bilirdi vatandaş.
Son 10 yılda kelime dağarcığı katlandı.
Sürekli ve hissedilir fiyat artışı olarak tanımlanabilecek enflasyon gözbebeği kelimemiz iken yanına neler geldi neler…
Aşırı para şişkinliği ve yüksek enflasyon anlamına gelen hiperenflasyon.
Ekonomide durgunluk stagnasyon.
Stagnasyonla enflasyonun aynı anda görüldüğü stagflasyon. Ki burada işsizlik de yükselir fiyatlar da artar.
Sinsi anlamına gelen creeping enflasyon..
Yüzde 20’nin üstünde bulunan ve sürekli yükselen galloping enlasyon… (Galloping Türkçe karşılığı dörtnala demek zaten)
Bunlar yetmiyormuş gibi birkaç gün önce değerli ekonomist yazar Dr. Mahfi Eğilmez iki kelime daha hediye etti vatandaşa:
Skimpflasyon.
Shrinkflasyon.
Neymiş bunlar?
Skimplasyon, piyasadaki mal ve hizmetlerin kalitesini ve/veya içeriğini düşürerek dolaylı pahalılaştırmadan kaynaklı yük.
Shrinkflasyon ise bir malı boyutunu, ebatını, gramajını azaltarak yapılan zammın doğurduğu etki demek.
Örneğin uçak bileti alıyorsunuz, bilet karşılığı verilen hizmet içeriğini daraltıyor firma…
Skimpflasyon bu.
Örneğin simitin, ekmeğin gramajının küçültülmesi, bu da shrinkflasyon işte.
Hepsini yaşıyoruz.
Yukarıya bir kısmını aktardığımız ….flasyonlardan bizde olmayan, yaşamadığımız, tatmadığımız var mı?..
Bunların hepsi bir arada olunca ne oluyor…
Bizde hepsi yok mu maşallah!
Türkflasyon diye bir kelime icat etmek şart gibi ne dersiniz?..
Her tür enflasyonunun, bilumum flasyonların harmanlandığı ve hepsini yaşadığımız bir döngüdeyiz.
Başaranlara selam olsun diyelim…
Sayın Mahfi Eğilmez’e teşekkür edelim, insanımızın günlük diline iki kelime daha armağan ettiği için…
İniminimflasyon da iyi gider bu iki tabir yerine gerçi!
Verilen zammı daha almadan buharlaştıran bir ekonomi yönetimi için de sihirflasyon kelimesini kullanabiliriz…
Sihir yapsan bu kadar olmaz.
Ama ne varsa oluyor işte!