Balkon veya terası olanlar biraz daha şanslı. Onlar şehrin ‘toprak zengini’ bile sayılabilir. Olmayanlar için de saksılar oldukça elverişli alanlar. Günlük hayatta sıklıkla tüketilen ve şimdi fiyatıyla el yakan, marul, maydanoz, taze soğan, roka, domates, sarımsak, tere, kişniş, biberiye, kekik ve melisa gibi bitkileri saksıda üretmek mümkün.
Peki evde marul nasıl üretilir? Buğday Derneği Strateji Kurulu üyesi Mehmet Gürmen’den dinleyelim;
Olabildiğince derin ve geniş saksılar: En az 10 cm derinliğinde – tercihen 20 cm veya daha derin, en az 10-15 cm genişliğinde olmasına dikkat edelim.
Saksı toprağı: Fidancılardan hazır olarak karışımlı toprak edinebileceğimiz gibi, kendimiz de aşağıdaki malzemeleri eşit oranda karıştırarak ideal saksı toprağı elde edebiliriz.
-Kompost (eğer kendiniz evde yapıyorsanız) veya solucan gübresi
-Torf
-Kumlu bahçe toprağı
Diğer malzemeler:
-Kum
-Az miktarda çakıl (saksının altına 1 cm kadar)
-Tohum
Saksı hazırlama
Öncelikle saksımızın en altında delikler olduğundan emin olalım. Bu delikler fazla sulama suyunun saksının altından çıkarak tepsisine tahliye olmasını sağlar ve böylece bitkinin kökleri fazla su içinde kalıp çürümezler. Delikler aynı zamanda kök havalanmasına da yardımcı olurlar.
Saksımızın altında delik yoksa ufak bir çivi ile 2-3 yerinden delebiliriz. Deldiğimiz saksıyı tepsisine oturtuyoruz ve içine 1 cm kadar çakıl, sonrasında üzerine çakılı örtecek kadar kum koyuyoruz. Daha sonra kompost-torf-toprak karışımımızı dolduruyoruz ve saksımız ekime hazır.
Tohum ekimi
Saksımızın içine toprağı küçük parmağımızla 5-10 mm’den derin olmayacak şekilde eşeleyip içine üretmek istediğimiz bitkinin tohumunu/tohumlarını bırakıp tekrar nazikçe tohum deliğini kapatıyoruz. Bu şekilde tüm tohumları ektikten sonra bir spreyli (fısfıs) sulama şişesi ile toprağı suluyoruz.
Can suyu denilen bu aşamada bocalama veya çeşme altından yoğun bir şekilde sulama yapmamaya özen gösterelim. Verdiğimiz suyun saksının altındaki deliklerden çıkacak kadar fazla olmasına dikkat edelim. Sulama işleminden sonra saksımızı, ılık bir yere yerleştiriyoruz.
Sulama ve bakım
Tohum ekiminden çimlenmeye kadar olan ilk evrede saksımızı yerini değiştirmeyelim. Bu süreçte toprağın sürekli nemli olması ve ortam sıcaklığının belirli bir sıcaklık üstünde olması tohumun çimlenmesi için gerekli şartları sağlayacak olmasından dolayı önemlidir.
Toprağın nemini nazikçe her gün elimizle kontrol edelim, kurumadan sürekli olarak sulayalım. Eğer her gün sulama şansımız olmazsa saksının üzerine streç film veya kullanmadığınız bir poşeti bağlayabilir ve topraktaki nemin uçmasını engelleyebiliriz. Bu örtme işlemi aynı zamanda sera etkisi yaratacağı için, ilk kez tohum çimlendirecek kişilere özellikle tavsiye ederiz.
Tohumlar çimlenmeden önce saksı kuytu bir yerde bulunabilir ancak çimlendikten sonra mutlaka az da olsa gün ışığı alacakları bir yere taşınmalıdır. Asla aşırı sulama yapılmamalı, çimlendikten sonra birkaç günlük aralıklarla ve nemi azalırken sulama yapılmalıdır.
Unutmayalım: Tohumlar çimlendikten sonra bitkilerin toprağın üzerinde gelişecek gövdesi ve yaprakları fotosentez yapmak için mutlaka gün ışığına ihtiyaç duyacaklardır.
Yeşilliklerimiz geliştikten sonra hasat edilecek zaman geldiklerinde kökünden koparmak yerine bir makasla toprağın 1 cm üzerinden keserek hasat edersek kalan kısmından yeniden ürün vermeye devam edecektir.
